نگاهی کامل به مبحث طلاق
طلاق که شاید امروزه بهتر است آن را معضل طلاق بنامیم یکی از مشکلات اصلی حقوقی،فرهنگی،اجتماعی جامعه ایران است که آثار مخرب فراوان روی بنیان های خانواده گذاشته و هر روز نیز در حال افزایش است. البته موضوع طلاق و جدایی زوجین مختص ایران نیست و آن را یکی از معضلات قرن اخیر در تمام جهان می شناسند. اما چه بسا در ایران با سرعت بیشتری نسبت به سایر کشور ها روند صعودی دارد. و در کنار تمامی مشکلات که برای زوجین و فرزندان آن ها ایجاد کرده،یک گره حقوقی نیز می باشد که بعضا طرفین را بسیار درگیر می نماید.
پس بدین جهت شناخت ماهیت حقوقی طلاق و موارد مربوط به آن می تواند تا اندازه زیادی از سختی های آن بکاهد و آسیب های ناشی از آن را به حداقل برساند. از این رو بهتر است روند طلاق به وکلای دادگستری سپرده شود که با شناختی که نسبت به قوانین و رویه قضایی محاکم قضایی در ایران دارند گره گشایی کرده و در بازه زمانی کوتاه تری به نفع موکل خود اقدام نمایند.
ماهیت طلاق
واژه طلاق از ریشه عربی و به معنی «گشودن گره» و «رها کردن» است و در فقه اسلامی «زائل کردن قید ازدواج با لفظ مخصوص» تعریف می‌شود. در حقوق نیز طلاق به معنی پایان دادن شرعی و قانونی ازدواج و جدایی طرفین از یکدیگر می باشد که در نتیجه آن حقوق و تکالیف زوجین نسبت به یک دیگر از بین می‌رود. طلاق زمانی رخ می دهد که استحکام ازدواج از بین می‌رود و میان زوجین تنش و ناسازگاری به وجود آمده است که ناشی از عوامل متعدد می باشد.
باید توجه داشت که حقوق ایران در قانون مدنی پیرو فقه امامیه بوده و به همین جهت طلاق یکی از حقوق مرد شناخته شده،از این رو بر خلاف نکاح که عقد می باشد،ماهیت طلاق ایقاع است. اما طبق قوانین فعلی زن هم در شرایطی می تواند از دادگاه تقاضای حکم طلاق کند و یا می توانند باهم برای طلاق توافق کنند. لازم به ذکر است دعاوی طلاق از اصلی ترین دعاوی طرح شده در دادگاه های خانواده می باشد.
دلایل طلاق
پایان یک زندگی مشترک می تواند دلایل متعددی داشته باشد. باید پذیرفت همیشه تمام ازدواج‌ها موفق نیستند. گاهی برخی از آن‌ها به دلایل مختلفی با شکست مواجه می‌شوند و به طلاق ختم می‌شوند. اما شکست در ازدواج به معنی پایان زندگی نیست. از طرفی ممکن است طرفین به طور قانونی از هم جدا نشوند اما نسبت به یکدیگر کشش و دلبستگی نداشته باشند. در این صورت، باز هم هر دو از هم جدا شده‌اند. فقط این جدایی جنبه قانونی پیدا نکرده است. که به آن طلاق عاطفی نیز می گویند. ما مهم ترین دلایلی که منجر به طلاق می شود را در این جا جمع آوری نموده ایم:
- مشکلات مالی
- خیانت
- تفاوت دیدگاه ها و سلایق
- انتظارات غیرواقع‌گرایانه طرفین
- ازدواح های زود هنگام
- اعتیاد به مواد مخدر
- تفاوت سنی زیاد
- ناسازگاری جنسی
- بیماری های جسمی و روحی
طلاق در قانون ایران
از آن جا که مبحث طلاق به روابط بین اشخاص می پردازد،جایگاه آن را باید در قانون مدنی جست.
قانون گذار در فصل دوم و مواد ۱۱۳۳ الی ۱۱۴۹ قانون مدنی به مبحث طلاق پرداخته و مباحث کلی و جزیی آن را توضیح داده است. البته در تکمیل مباحث مربوط به طلاق نیز قوانین دیگری همچون قانون حمایت از خانواده تصویب گشته که مواردی فراوانی از جمله طلاق توافقی در آن مطرح گشته است. و جنبه کیفری آن نیز در قانون مجازات اسلامی موضوع بحث قرار گرفته است.
صفحه ی رسمی اینستاگرام کلینیک شبانه روزی فولادشهر را مشاهده نمایید.
انواع و اقسام طلاق
باید توجه داشت که بر اساس ماده ۱۱۳۹ قانون مدنی طلاق فقط مخصوص عقد دائم می باشد که پس از اجرای صیغه‌ی طلاق اثرات آن جاری می شود. و ازدواج موقت به خودی خود پس از انقضا مدت توافق شده میان طرفین یا بذل آن از طرف مرد از بین می رود. درباره انواع طلاق نیز باید گفت بنا به گفته قانون مدنی در ماده ۱۱۴۳ طلاق به دو نوع:بائن و رجعي تقسیم گشته است.
۱. طلاق بائن
طلاق بائن به نوعی از طلاق اطلاغ می‌شود که در آن بعد از طلاق مرد حق رجوع و بازگشت به زن را ندارد. درواقع تنها راه برگشت دوباره‌ی مرد، ازدواج مجدد و خواندن خطبه‌ی عقد از ابتداست. پس مهریه از ابتدا مشخص خواهد شد و شروط ضمن عقد نیز تغییر خواهند کرد. طلاق بائن در چهار حالت اتفاق می‌افتد.؛
- زمانی که طلاق قبل از وقوع نزدیکی واقع شود.
- هنگامی که زن یائسه باشد.
- طلاق از نوع خلع و مبارات تا زمانی که زن رجوع به‌عوض نکرده باشد.
- سه طلاق که بعد از سه وصلت پیاپی شکل گرفته باشد حال می‌خواهد این وصلت ناشی از رجوع و یا نکاح جدید باشد.
قانون گذار در ماده ۱۱۴۶ قانون مدنی شکل دیگری از طلاق را مطرح نموده است که به طلاق خلع شناخته می شود. به گفته این ماده قانونی: طلاق خُلع آن است كه زن بواسطه كراهتي كه از شوهر خود دارد در مقابل مالي كه بشوهر مي‌دهد طلاق مي گيرد. اعم از اينكه مال مزبور عين مَهر يا معادل آن و يا بيشتر و يا كمتر از مَهر باشد. درکل این نوع طلاق زمانی رخ می‌دهد که زن دیگر علاقه‌ایی به همسرش نداشته باشد اما مرد مایل به طلاق دادن نباشد.
ماده ۱۱۴۷ نیز در تعریف طلاق مُبارات اعلام میدارد که این نوع طلاق زمانی رخ می دهد كه كراهت از طرفين باشد ولي در اين صورت عِوَض بايد زائد بر ميزان مَهر نباشد. یعنی ثابت گشته طرفین نسبت به هم بی علاقه می باشند و شرط طلاق این است که میزان مالی که زن به مرد می بخشد بیشتر از میزان مهریه نباشد. همانطور که در سطور بالا اشاره شد،این دو خودشان از انواع طلاق بائن بوده و به همین سبب پس از طلاق مرد حق بازگشت و رجوع به زن را نخواهد داشت.
۲.طلاق رجعی
قانونگذار در ماده ۱۱۳۳ قانون مدنی اعلام کرده است: مرد مي تواند با رعايت شرايط مقرر در اين قانون با مراجعه به دادگاه تقاضاي طلاق همسرش را بنمايد. اما در عین حال این نوع طلاق به مرد اجازه‌ی بازگشت به زن را می‌دهد. در واقع در طول بازه‌ی عده، مرد هر زمانی که بخواهد می‌تواند به زن رجوع کند و او نمی‌تواند از این بازگشت سر باز بزند و باید وظایف زناشویی خود را به جا بیاورد. عده از نظر قانون ۳ ماه و ۱۰ روز بعد از طلاق است.
زمانی که مردی تصمیم رجوع به زن خود را دارد، ازدواج بدون نیاز به خواندن خطبه‌ی عقد و نکاح مجدد از سر گرفته می‌شود و دو نفر می‌توانند با هم زندگی کنند. هیچ قراردادی نمی‌تواند این حق را از مرد در طلاق رجعی بگیرد.
در زمان عده، زن نمی‌تواند با مرد دیگری ازدواج کند و بایستی این مدت به طور کامل سپری شود. شرایط ازدواج آن‌ها نیز طبق همان چیزی که در ازدواج اول ثبت شده بود، ادامه می یابد در زمان عده مرد باید تمامی حق و حقوق زن را بپردازد. همچنین اگر مرد یا زن از دنیا بروند، از یک دیگر ارث می برند. این نوع از طلاق بیشتر دعاوی مربوط به طلاق را در دادگاه ها شامل می شود.
صفحه ی رسمی اینستاگرام کلینیک شبانه روزی فولادشهر را مشاهده نمایید.
جهت ارتباط با کلینیک شبانه روزی فولادشهر ، اینجا کلیک کنید.
مطالب پیشنهادی کلینیک آریا فولادشهر (کلینیک شبانه روزی فولادشهر):
نحوه انجام مشاوره ازدواج چگونه است؟